مطالعه تأثیر اندازۀ دولت بر شاخص توسعۀ انسانی در طی سه دهۀ پس از انقلاب (1357-1387)

این مقاله به مطالعه تأثیر اندازه دولت بر شاخص توسعه انسانی در طی سه دهه گذشته در ایران می‏ پردازد. ازآنجاکه طی این سه دهه هزینه‌های دولت به موازات شاخص توسعه انسانی روند افزایشی داشته است، این تصور به­ وجود آمده که ماهیت رفاهی دولت رو به گسترش بوده است. با وجود این، نتایج الگو‌های اقتصادسنجی نشان می‌دهد که هرچند افزایش هزینه‌های سرمایه‌ای (عمرانی) بر شاخص توسعه انسانی تأثیر مثبت داشته، رشد هزینه‌های مصرفی (جاری) نه­ تنها دارای تأثیر مطلوبی نبوده، بلکه در طی زمان اثر منفی آن بر این شاخص گذاشته است. به­ علاوه، نتایج تحلیل داده‏ ها نشان داد که دولت‌ در ایران از الگوهای بودجه پیشنهادی سازمان ملل تبعیت نمی‌کند و ادعای دولت درباب توسعه و ارتقای کیفیت زندگی در حد شعار بوده ‌‌است. همچنین تحقیق آشکار ساخت که عوامل دیگری چون رشد جمعیت نیز بر سیر صعودی شاخص توسعه انسانی مؤثر بوده است.